Realizacja zadań związanych ze sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Raszyna. Do najważniejszych z nich należą:

• 1. • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2012-2025,

     • Gminny Program Wspierania Rodziny dla Gminy Raszyn na lata 2023-2025,

     • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Raszyn na lata 2021-2025,

     • Program Osłonowy w Zakresie Dożywiania "Pomoc Gminy w Zakresie Dożywiania na lata 2019-2023",

     • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Raszyn na rok 2023.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej realizowanym politykom, programom i strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Raszyn związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie niższym poziomem.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.

Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. GOPS wydatkował 9.221.050 zł, w tym dofinansowanie z budżetu państwa na kwotę 5.920.177 zł . Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2023 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023", "Korpus Wsparcia Seniora", "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej" czy "Opieka wytchnieniowa". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. obsługa organizacyjno–techniczna Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

W ramach zadań własnych i zleconych GOPS ustala prawo:

• świadczeń pieniężnych w formie: zasiłków stałych, okresowych, celowych i specjalnych zasiłków celowych, wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd,

• świadczeń niepieniężnych: praca socjalna, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na ubezpieczenie społeczne, składki na ubezpieczenie zdrowotne pokrywane ze środków publicznych, pomoc rzeczowa w tym na ekonomiczne usamodzielnienie się, sprawienie pogrzebu, schronienie, posiłek, niezbędne ubranie, organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym, specjalistycznych w miejscu zamieszkania oraz pobyt w domu pomocy społecznej.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r. 

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.

Świetlica Środowiskowa Świetlik

Świetlica Środowiskowa Świetlik znajduje się w Rybiu, przy ulicy Spokojnej 23. Teren Świetlicy obejmuje budynek o pow. ok 800 m2, plac zabaw i boisko. W budynku znajdują się dwa oddziały Przedszkola nr 2 W Stumilowym Lesie. Przedszkole ma do dyspozycji 3 sale zajęć ze schowkami, szatnię, sanitariaty oraz korzysta z sali widowiskowej. Świetlica ma do dyspozycji 1 salę zajęć, salę prób muzycznych, jadalnię z kącikiem kuchennym, salę widowiskową z szatnią i schowkiem na przyrządy, pokój administracji, pokój kierownika oraz sanitariaty. Wokół Świetlicy jest zadbany ogród porośnięty trawą, krzewami, drzewami i kwiatami. 

Zgodnie ze Statutem Świetlica prowadzi dwa zasadnicze rodzaje zajęć:

• Jako placówka opiekuńczo-wychowawcza wsparcia dziennego prowadzi stałą opiekę i edukację dla 30 dzieci ze szkoły podstawowej z gminy Raszyn. Opiekę nad nimi sprawują dwie wychowawczynie posiadające wykształcenie wyższe pedagogiczne. Obydwie wychowawczynie pracują od początku funkcjonowania placówki. Dzieci są odbierane ze szkoły i przyprowadzane do Świetlicy, w której mogą przebywać do godz. 18.00. W czasie pobytu dzieci otrzymują dwa posiłki, odrabiają lekcje i uczestniczą w zajęciach tematycznych – każdego dnia innych. Poza zajęciami prowadzonymi przez wychowawczynie mają 2 godz. gimnastyki korekcyjnej. Dla każdego dziecka prowadzone są arkusze obserwacji. Wychowawczynie są w stałym kontakcie z rodzicami dzieci, a w razie potrzeby kontaktują się z wychowawcami dzieci, psychologami i pedagogami szkolnymi. W czasie wakacji ferii dzieci uczestniczą w Akcji Letniej (7-8 tygodni) i Akcji Zimowej – 2 tygodnie. W miarę wolnych miejsc z akcji wakacyjnych korzystają dzieci mieszkające na terenie gminy Raszyn, niebędące wychowankami Świetlika. Pobyt w Świetlicy jest bezpłatny.

• Jako animator życia społeczności lokalnej Świetlica prowadzi szereg zajęć tematycznych mających na celu realizację i rozwijanie zainteresowań i pasji oraz ciekawe spędzanie czasu wolnego. Zajęcia są skierowane do wszystkich grup wiekowych, a ich tematyka odpowiada wielu zainteresowaniom.

Rodzaje zajęć:

• • Muzyczne: nauka gry na gitarze, perkusji, próby zespołów muzycznych. W soboty po południu prowadzone są otwarte zajęcia muzyczne. W sumie w tygodniu jest to 26 godzin zajęć, z których korzysta 50 - 60 osób,

  • Sportowe: tenis stołowy, gimnastyka dla mam po porodzie (uczestniczą mamy z dziećmi), zdrowy kręgosłup, nordic walking, Piłkarskie Drużyny Świetlika. 28 godz. – 120-130 osób,

  • Plastyczne: Zajęcia plastyczne dla dzieci – 10 - 14 osób,

  • Kreatywne: Szachy, Robotyka dla Juniora – 36 osób,

  • Warsztaty psychologiczno-rozwojowe „Droga do siebie” – 3 razy w miesiącu po 8-10 osób – 24-30 osób,

  • Nauka języka polskiego dla uchodźców z Ukrainy – 2 godz. w tygodniu – na początku grupa kilkunastoosobowa, obecnie 6-8 osób – prowadzi wolontariusz. Przez pół roku była prowadzona nauka polskiego dla dzieci ukraińskich. Obecnie już nie, ponieważ dzieci uczą się w szkołach.

POMOC DLA UCHODŹCÓW Z UKRAINY

• Sprawienie pogrzebu - dla 1 obywatela Ukrainy na kwotę 7.230 zł,

• Jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na osobę - wypłacono dla 240 obywateli Ukrainy posiadających status UKR*, na kwotę 72.000 zł. (art. 31 ustawy z dnia 12.03.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa),

• Świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

  • • zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłku rodzinnego - 276 świadczeń na kwotę 28.514 zł,

    • zasiłki pielęgnacyjne - 39 świadczeń na kwotę 8.419 zł,

    • świadczenie pielęgnacyjne - 24 świadczeń na kwotę 57.975 zł,

    • składki ubezpieczenia zdrowotnego - 15 świadczeń oraz społecznego - 24 świadczeń na łączną kwotę 19.180 zł,

• iSANS — International Strategic Action Network for Security (Międzynarodowa Sieć Działań Strategicznych na rzecz Bezpieczeństwa) przekazała za pośrednictwem Ośrodka 26 kart po 1 tys. zł do sklepu Biedronka dla rodzin obywateli Ukrainy znajdujących się na terenie gminy w wyniku konfliktu zbrojnego.

* UKR: Posiadanie numeru PESEL z przypisanym mu statusem „UKR” stanowi urzędowe poświadczenie posiadania uprawnienia do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uprawnień towarzyszących, wynikających z poszczególnych przepisów ustawy specjalnej, m.in. związanych z wykonywaniem w Polsce pracy.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 1,78 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie zadania dotyczącego ochrony i promocji zdrowia powierzonego w drodze konkursu Caritasowi diecezji Gliwickiej oraz przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. 

Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.